W całej Polsce tysiące osób szukają tymczasowego lokum, wiele osób nie ma gdzie odbyć kwarantanny, ponieważ w domu mają małe dzieci lub starszych rodziców. Nie chcą narażać swoich bliskich.

W ostatnich tygodniach obserwuje się stale rosnącą liczbę zachorowań na COVID-19, chorobę wywoływaną przez koronawirusa SARS-CoV-2. Wirus jest wysoce żywotny i rozprzestrzenia się niezwykle łatwo. Nawet gdy nie mamy objawów choroby, możemy ją szerzyć. COVID-19 – jak wykazują badania – przez około tydzień przebiega bezobjawowo. Czas ten może być jednak zarówno dłuższy, jak i krótszy. Jednym z najskuteczniejszych sposobów zalecanych przez WHO jest zastosowanie społecznej izolacji osób z grup ryzyka.

W Polsce została wprowadzona obowiązkowa kwarantanna 14-dniowa, która odbywa się pod dozorem służb epidemiologicznych i policji.

W dniu 19. marca br. obowiązkową kwarantanną domową objętych było 57 tysięcy Polaków. Początkowo były to osoby, które wróciły zza granicy. Dziś większość zakażeń pochodzi już z lokalnej transmisji, kryteria kwalifikacji ulegają więc rozszerzeniu.

Na dzień 20 kwietnia br. na kwarantannie przymusowej przebywało już 111 079 osób, a dodatkowe 17 266 osób objętych było nadzorem epidemiologicznym (dane Ministerstwa Zdrowia).

Poszukiwanie mieszkań na kwarantannę nie tylko z obowiązku

Kwarantanna jest zarządzana wobec osób zdrowych, które nie wykazują objawów choroby, ale które były narażone na zakażenie patogenem wywołującym groźną dla zdrowia publicznego chorobę zakaźną.

Obowiązkiem 14-dniowej kwarantanny objęte są zatem wszystkie osoby, które przekraczają granicę – wyjątkiem są tu nieliczne grupy zawodowe, takie jak kierowcy ciężarówek, obsługa samolotów i statków. Objęte są nim nawet osoby mieszkające na obszarach przygranicznych, które na co dzień pracują np. w Niemczech lub Czechach. Z dniem 1 kwietnia br. obowiązek kwarantanny został rozszerzony dodatkowo na wszystkich członków gospodarstwa domowego takich osób.

Źródło: Ministerstwo Zdrowia

Mieszkań poszukują jednak nie tylko osoby objęte obowiązkiem, ale także te, które na odosobnienie decydują się dobrowolnie.

– W połowie marca pojawiło się zainteresowanie ofertami na kwarantannę – mówi Marcin Szmidt, pośrednik z biura nieruchomości Moje Nowe M z Warszawy. – To poszukujący mieszkań lokalnie, na terenie miasta, w którym żyją i pracują na co dzień, najczęściej po to, by chronić swoich najbliższych przed ryzykiem zakażenia.

Do swoich domów po pracy decydują się nie wracać kierowcy zawodowi, przedstawiciele handlowi, taksówkarze, ale przede wszystkim pracownicy i wolontariusze służby zdrowia.

– Zapytanie o mieszkanie na kwarantannę stało się impulsem do powstania akcji #mieszkaniedlamedyka. Zadzwoniła do nas mama młodego lekarza, obawiającego się o bezpieczne powroty do domu, w którym czekała na niego żona z trojgiem małych dzieci. Gdy ogłosiliśmy, że możemy pomagać w takich sytuacjach, okazało się, że takich osób jest znacznie więcej – mówi Barbara Chalińska, pośrednik z biura nieruchomości Moje Nowe M. – Jako pośrednicy pomagamy w ramach naszych kompetencji, sieci kontaktów i wiedzy. Oczywiście nieodpłatnie, chociaż tak możemy podziękować medykom za to, co robią dla nas na co dzień. Początkowo akcja zakładała teren Poznania i Warszawy, gdzie nasze biuro ma swoje oddziały, teraz do pomocy dołączają także pośrednicy z innych miast – dodaje.

Zapotrzebowanie na rynku na tę nową nieznaną dotąd usługę obserwowane jest w wielu większych miastach.

– Jako pośrednik otrzymuję trochę tego rodzaju zapytań – mówi Katarzyna Stachurska-Rexha z Wrocławia, właścicielka biura AleDomy, ale także inwestorka. – Częściej jednak pojawiają się zapytania bezpośrednie, ponieważ zarządzam także mieszkaniami w podnajmie, które wynajmuję na doby. Ogłaszam je na portalach i grupach na Facebooku.

Kto decyduje się oferować mieszkania na kwarantannę?

– Branża najmu krótkoterminowego znalazła się bardzo trudnej sytuacji ze względu na ograniczenia dotyczące obiektów oferujących miejsca noclegowe. Duża część z nich zdecydowała się otworzyć na osoby, które szukają wyspecjalizowanej usługi, aby przebyć kwarantannę, czyli potrzebują lokum na okres od 14 do 21 dni – mówi Jacek Kusiak, prezes ogólnopolskiego Stowarzyszenia Właścicieli Mieszkań na wynajem „Mieszkanicznik”.

„Wynajmę mieszkanie na czas kwarantanny” – taka informacja coraz częściej pojawia się w ogłoszeniach na portalu. Niektórzy właściciele nieruchomości postanowili wykorzystać sytuację w Polsce, oferując tę dość nietypową i nieznaną wcześniej usługę. Tym bardziej, że jedną z pierwszych ofiar pandemii koronawirusa był wynajem mieszkań na doby...

– Wiemy, jak trudny okres nastał dla właścicieli mieszkań na wynajem, zwłaszcza oferujących usługi na pobyty krótkoterminowe. Choć na co dzień nie świadczymy usług ogłoszeniowych dla tego konkretnego segmentu rynku nieruchomości, w obecnej sytuacji zapraszamy do dodawania ofert na takie pobyty, gdyż obserwujemy na nie popyt u nas na portalu – zachęca Michał Kurczycki z Nieruchomosci-online.pl.

Turyści i biznesmeni z dnia na dzień zaczęli odwoływać rezerwacje, chwilę później przyszedł zakaz świadczenia usług hotelarskich.

– Nie ma normatywnej definicji najmu krótko- czy długoterminowego. To po prostu usługa hotelarska, świadczona w innym obiekcie niż hotel, i najem. Najem polega na oddaniu lokalu do używania na czas oznaczony albo nieoznaczony, za zapłatą czynszu. Usługa hotelarska zaś to krótkotrwałe, ogólnie dostępne wynajmowanie domów, mieszkań, pokoi, miejsc noclegowych, a także miejsc na ustawienie namiotów lub przyczep samochodowych oraz świadczenie, w obrębie obiektu, usług z tym związanych. Te usługi zaś to m.in.: wymiana pościeli, ręczników, sprzątanie, zapewnienie środków czystości, catering czy nawet dostęp do basenu, siłowni czy SPA. Jeśli spojrzymy na model najmu krótkoterminowego, który mamy na rynku, bez wątpienia wpisuje się on w definicję usługi hotelarskiej. Podmioty świadczące zaś takie usługi bez wątpienia robią to w ramach działalności gospodarczej, ponieważ ma ona charakter zorganizowany, ciągły i zarobkowy – mówi Piotr Dobrowolski, radca prawny i ekspert od prawa najmu.

– W aktualnym stanie prawnym, prowadzenie usług hotelarskich jest zakazane, na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z 19 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Od zakazu tego istnieją jednak wyjątki. Można zatem wynająć lokal „na krótki termin” osobom objętym kwarantanną lub izolacją, osobom wykonującym zawód medyczny (np. lekarzom i pielęgniarkom), pacjentom i ich opiekunom, jeżeli konieczność zakwaterowania wynika z warunków leczenia oraz w związku z wykonywaniem czynności zawodowych, zadań służbowych i działalności gospodarczej (np. konieczność wyjazdu w delegację) – dodaje Dobrowolski.

Kto jeszcze może wynająć swoją nieruchomość osobie potrzebującej lokum na czas kwarantanny?

– Nie ma przeszkód ku temu, abyśmy mieszkanie, które normalnie wynajmujemy na długi termin, a aktualnie stoi puste, zaoferowali komuś w celu odbycia w kwarantanny. Takiej osobie nie musimy świadczyć dodatkowych usług, może ona korzystać z własnej pościeli czy ręczników, nie przekroczymy wtedy granic zwykłego najmu. Musimy jednak pamiętać, że wynajmując mieszkanie kolejnej osobie na kolejny okres i kolejny, ogłaszając się przy tym np. na platformach pośredniczących w zawarciu umowy najmu, przekraczamy granicę najmu prywatnego na cele mieszkaniowe i zaczynamy prowadzić działalność gospodarczą – ostrzega mecenas Dobrowolski. – Dzieje się tak wtedy, kiedy spełnią się trzy opisane już wyżej przesłanki:  jest to działanie ciągłe, zorganizowane i nastawione na zysk. Nie zależy to zaś od tego, czy ktoś uzyska wpis do CEIDG, ponieważ w przypadku osoby fizycznej ma on charakter deklaratywny (potwierdza pewien fakt, a nie go tworzy). Nie oznacza to oczywiście, że takiego zgłoszenia nie należy dokonać. Przeciwnie, jest ono obowiązkowe. Podobnie, istnieje obowiązek zgłoszenia faktu osiągania przychodów z tytułu najmu naczelnikowi urzędu skarbowego. W pewnych sytuacjach zaś takie zgłoszenie (do US) będzie konstytutywne – tak dzieje się w przypadku najmu okazjonalnego, który w braku zgłoszenia jest po prostu zwykłym najmem. 

– Na rynku najmu krótkoterminowego zaszła też ważna zmiana w związku z wejściem w życie przepisów tzw. „tarczy antykryzysowej’. Otóż, dodany do art. 35 ustawy  o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych ust. 4 ustanawia domniemanie, że obiekt, w którym świadczone są usługi hotelarskie (czyli również najem krótkoterminowy), a który nie został zgłoszony do stosownego rejestru, nie spełnia wymagań sanitarnych. To oznacza zaś, że w drodze decyzji administracyjnej prowadzenie najmu może zostać w nim zakazane – dodaje Dobrowolski.

Źródło: Nieruchomosci-online.pl

Jak wyglądają oferty i co zmienia się w obsłudze mieszkania wynajmowanego na kwarantannę?

– W ogłoszeniu dodawanym na Nieruchomosci-online.pl, oprócz podstawowej ceny czynszu za 1 miesiąc, zachęcamy do zamieszczania w treści ogłoszenia warunków najmu i wysokości czynszu na czas krótszy – za dobę, tydzień lub 14 dni. Można dodać też inne informacje o tym, czy właściciel oferuje dodatkowe usługi lub udogodnienia – mówi Michał Kurczycki z Nieruchomosci-online.pl.

Źródło: Nieruchomosci-online.pl

– Tak dodane ogłoszenia zostają dodatkowo oznaczone niebieskimi etykietami, widocznymi także na liście wyników wyszukiwania - dodaje Kurczycki.

Źródło: Nieruchomosci-online.pl

– Co obejmuje oferta najmu mieszkania na kwarantannę, zależy w 100% od właściciela. On ustala, na jakich jest gotowy udostępnić lokum – mówi Jacek Kusiak. – Wielu właścicieli lokali, zwłaszcza Ci świadczący usługi w sposób stały i zorganizowany – jak np. właściciele apartamentów wakacyjnych – ma również możliwość zaoferowania usług dodatkowych jak: catering, robienie zakupów, odbieranie poczty, czy prania itp. – dodaje.

– Choć najważniejszymi udogodnieniami w takim przypadku może być już sama lokalizacja danego mieszkania, elastyczny czas najmu, dostępność od zaraz – uzupełnia Barbara Chalińska.

A jak wygląda koszt najmu takich mieszkań? Bardzo różnie.

– Zdarzają się oferty najmu z czynszem niższym niż rynkowy lub z kwotą w pełnej wysokości. W przypadku propozycji skierowanych do medyków – a te monitoruję na bieżąco – pojawiają się nawet oferty bezpłatnego użyczenia, czasem medyk pokrywa jedynie koszty mediów, opłat administracyjnych – mówi Barbara Chalińska.

– Warunki umowy (cena oraz czas) strony ustalają między sobą. Jest tu duże pole do negocjacji – zamyka dyskusję Kusiak.

W jaki sposób zabezpieczyć interesy swoje i najemcy? Oczywiście jasno określając wzajemne zobowiązania – przede wszystkim czas udostępnienia lokalu, wysokość i termin płatności czynszu – i zawierając je na piśmie.

– Umowa najmu powinna być zawarta na czas oznaczony, najbezpieczniej na piśmie. Nie da się jednak wykluczyć, że umowę zawrzemy w innej formie dokumentowej – sms’em czy mailem. Jeśli zaś podpiszemy dokument kwalifikowanym podpisem elektronicznym, uzyskamy formę pisemną, zrównaną w skutkach z formą pisemną. Należy jedynie pamiętać, by w razie zamiaru przedłużenia takiego najmu (gdyby najemcy zdecydował się zamieszkać na dłużej niż rok), dokonać tego na piśmie, z uwagi na treść przepisu art. 660 kc. Zgodnie z nim, umowa zawarta na czas dłuższy niż rok, z pominięciem formy pisemnej, jest zawarta na czas nieoznaczony.  Wynajem mieszkania na kwarantannę określić można, z punktu widzenia jego celu, jako pobyt krótkotrwały, więc jako taki nie jest on związany z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych. Nie będzie więc miała do niego zastosowania ustawa o ochronie praw lokatorów – radzi Piotr Dobrowolski.

Czy w mieszkaniach wynajmowanych na kwarantannę można czuć się bezpiecznie?

Jeśli po określonym czasie w obiekcie następuje rotacja gości, jest to moment newralgiczny. Należy jasno określić, i nie bać się o to dopytywać, jakie czynności podejmują właściciel lub administrator nieruchomości, by zapewnić bezpieczeństwo sanitarne.

– Członkowie Stowarzyszenia Mieszkanicznik to w dużej mierze przedsiębiorcy prywatni zajmujący się dotychczas wynajem turystycznym – mówi Jacek Kusiak. – W obecnej sytuacji dostosowali swoje mieszkania do warunków koniecznych dla przebycia kwarantanny. Zapewniają środki ochrony przeciwwirusowej, jak: okresowe ozonowanie, włączanie lamp UV i stosowanie środków wirusobójczych do dezynfekcji w toalecie, dezynfekcji powierzchni stałych oraz dezynfekcji rąk.

O czym wynajmujący musi jeszcze wiedzieć ( i wyrazić na to zgodę!), to konieczność udostępnienia przez najemcę adresu nieruchomości służbom porządkowym.

– W przypadku obowiązkowej kwarantanny (np. po przekroczeniu granicy) musimy poinformować, pod jakim adresem będziemy przebywać. Informację tę otrzymają policja i powiatowy inspektor sanitarny – mówi Katarzyna Stachurska-Rexha. – Z doświadczenia wiem, że można później taki adres zmienić – na jednym z mieszkań był problem z wodą, więc najemcy zostali przeniesieni pod eskortą policji do innego. Policja eskortuje osobę objętą kwarantanną do samego mieszkania.

Choć do powszechnego użytku weszła specjalna aplikacja mobilna, która kontroluje osoby na kwarantannie, policja może stać się częstym gościem wyjmowanego lokalu i części wspólnych budynku. Warto mieć na uwadze, że wzbudzić to może zainteresowanie sąsiadów.

Dominika Mikulska - Ekspertka marketingu z 18-letnim stażem w zawodzie. Od 2013 związana z portalem Nieruchomosci-online.pl, w którym jako b2b marketing manager realizuje projekty w sferze komunikacji i rozwoju produktu dla biur i agentów nieruchomości. Redaktor naczelna e-magazynu „ESTATE”.