Zaloguj się
Wywłaszczenie stanowi drastyczną postać ingerencji w prawo własności. Zgodnie z art. 21 ust. 2 Konstytucji, wywłaszczenie jest prawnie dopuszczalne wówczas, gdy dokonywane jest na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Postępowanie wywłaszczeniowe i jego dopuszczalność zostały omówione w ustawie o gospodarce nieruchomościami.
Co to jest wywłaszczenie?
| Wywłaszczenie to przymusowe przejęcie nieruchomości przez państwo lub samorząd na cele publiczne, stanowiące poważną ingerencję w prawo własności, możliwe wyłącznie za odpowiednim odszkodowaniem i po wyczerpaniu prób dobrowolnego nabycia. |
Prawo definiuje, że wywłaszczenie oznacza pozbawienie lub ograniczenie prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości. Właścicielowi zostają ograniczone uprawnienia dotyczące posiadania nieruchomości, korzystania z niej oraz rozporządzania nią. Warunkiem dokonania wywłaszczenia jest realizacja celu publicznego. Zastosowanie tego przepisu i dokonanie legalnego wywłaszczenia może nastąpić jedynie na terenach i w stosunku do nieruchomości określonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub dla których wydano odpowiednią decyzję o ustaleniu lokalizacji dla celu publicznego.
Ustawa o gospodarce nieruchomościami jasno definiuje cele publiczne. Określa je jako grunty przeznaczone pod drogi publiczne, wodne, linie, kolejowe, lotniska, budowę i utrzymanie publicznych urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę, energię elektryczną czy odprowadzania ścieków, opiekę nad zabytkami, budowę i utrzymanie pomieszczeń dla urzędów, sądów i prokuratur, szkół oraz inne cele publiczne wskazane w ustawach odrębnych.
Wywłaszczenie może być wykonane jedynie wówczas, gdy nie ma innego sposobu na realizację wskazanego celu publicznego. Podmiot ubiegający się o wywłaszczenie musi starać się o nabycie nieruchomości na podstawie umowy cywilnoprawnej. Jeżeli nie ma takiej możliwości, dopiero wtedy wszczyna się procedurę wywłaszczenia. Może się okazać, że wystarczy tylko ograniczenie prawa własności nieruchomości.
Procedura wywłaszczenia
Wywłaszczenie jest dokonywane w drodze postępowania administracyjnego. Właściwym organem do wydania stosownej decyzji jest starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej. Nieruchomość zostaje wywłaszczona na rzecz Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego, np. województwa, powiatu czy gminy.
Po przeprowadzonej procedurze wypłacane jest odszkodowanie na rzecz osoby, która dysponowała prawem do wywłaszczanej nieruchomości. Zgodnie z Ustawą z dn. 15 września 2022 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami odszkodowanie za wywłaszczenie obejmuje wartość utraconej nieruchomości, ale także dodatkowy bonus, który stanowi ekwiwalent za koszty przeprowadzki i/lub czynności prawne (w odróżnieniu od wcześniejszych przepisów, na mocy których przysługiwało jedynie odszkodowanie za wartość nieruchomości). Bonus wynosi bazowo 10 proc. wartości rynkowej nieruchomości. W przypadku lokalu mieszkalnego bądź budynków zlokalizowanych na nieruchomości bonus wynosi 20 proc. ceny.
Wysokość odszkodowania ustala się według stanu i wartości wywłaszczonej nieruchomości w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu. Ustalenie wysokości odszkodowania następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, który określa wartość nieruchomości. Przy określaniu wartości rynkowej nieruchomości uwzględnia się jej rodzaj, położenie, sposób użytkowania, przeznaczenie, stopień wyposażenia w urządzenia infrastruktury technicznej, stan nieruchomości oraz aktualnie kształtujące się ceny w obrocie nieruchomościami.
Dowiedz się więcej:
-
Jakie zmiany w zasadach wywłaszczania wprowadzono w 2022 r.?
-
Co to jest droga konieczna?
-
Co to jest służebność drogowa?
Zespół Nieruchomosci-online.pl - Nieruchomosci-online.pl to portal ogłoszeniowy z największą liczbą ofert nieruchomości z całej Polski – w największych miastach i w mniejszych gminach. To tu szybko i wygodnie znajdziesz mieszkanie, dom lub działkę, które będą dopasowane do Twoich potrzeb i możliwości finansowych, przy całkowitym braku reklam. Tu zyskasz pełny obraz rynku, a w podjęciu trafnej decyzji pomogą Ci najdokładniej zaprezentowane nieruchomości i kompleksowa baza wiedzy. Portal plasuje się na najwyższych pozycjach w wyszukiwarce Google. Dzięki temu odwiedza go ok. 3 mln poszukujących miesięcznie.
