Zaloguj się
Użytkowanie wieczyste to stosowane w Polsce prawo rzeczowe, który dotyczy nieruchomości gruntowej. Podobny typ prawa działał w państwach sowieckich. Użytkowanie wieczyste to jedno z trzech rodzajów praw rzeczowych. Wyróżnia się jeszcze prawo własności i prawo rzeczowe ograniczone.
Co to jest użytkowanie wieczyste?
| Użytkowanie wieczyste to czasowe, dziedziczne i odpłatne prawo do korzystania z gruntu należącego do Skarbu Państwa lub samorządu, które zbliżone jest do prawa własności i może zostać przekształcone w pełną własność, jeśli spełnione zostaną określone warunki ustawowe. |
Użytkowanie wieczyste wprowadzono 14 lipca 1961 roku na mocy Ustawy o gospodarce terenami w miastach i osiedlach. Użytkowanie wieczyste dotyczy nieruchomości gruntowej, których właścicielem jest Skarb Państwa, województwo bądź jednostka administracyjna.
Prawo użytkowania wieczystego regulowane jest na podstawie Kodeksu cywilnego, Ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Zaistnienie użytkowania wieczystego uwarunkowane jest wpisem do księgi wieczystej oraz podpisaniem umowy w formie aktu notarialnego. Właścicielem gruntu oddawanego w użytkowanie wieczyste może być Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego, np. gmina lub województwo bądź związek jednostek samorządu terytorialnego.
Użytkowanie wieczyste przyznawane jest zawsze na czas określony, w większości przypadków na okres 99 lat. Bardzo rzadko wprowadza się krótsze okresy, ale nie może to być mniej niż 40 lat. Prawo może zostać wydłużone o kolejną jednostkę czasu jeszcze przed upływem umowy na wniosek danej strony.
Jeśli chodzi o prawa użytkownika wieczystego, może on wynajmować użytkowaną nieruchomość lub przenieść prawo jej użytkowania na inną osobę. Prawo to podlega także egzekucji oraz dziedziczeniu, co oznacza, że kolejne pokolenie posiadają ten sam status wobec danej nieruchomości gruntowej i mogą nią rozporządzać bez konieczności cesji umowy.
Każdego roku konieczne jest uiszczenie określonej opłaty za użytkowanie wieczyste. Jej wysokość ustalona jest na podstawie przepisów ustawy i wnosi od 0,3 do 3% wartości nieruchomości w zależności od celu, jakie pełni dana nieruchomość gruntowa. Zgodnie z rozporządzeniem opłaty roczne mogą być aktualizowane maksymalnie raz na 3 lata. Natomiast właściciel gruntu ma w obowiązku pisemnie wypowiedzieć dotychczasową opłatę, a użytkownik może w ciągu 30 dni zgłosić się do kolegium z ewentualnym sprzeciwem wobec jej wysokości. Nie jest to jednak przyczyna zerwania umowy. Prawo użytkowania wieczystego przestaje obowiązywać w kilku sytuacjach:
- zakończył się czas obowiązywania umowy i nie została ona przedłużona przez żadną ze stron,
- umowa zostaje rozwiązana przez obie strony,
- dochodzi do konfuzji praw, czyli złączenia się praw, np. poprzez nabycie gruntu przez Skarb Państwa od użytkownika wieczystego,
- jednostronnego rozwiązania umowy.
W ostatnich latach wprowadzono istotne zmiany przepisów dotyczących użytkowania wieczystego. Nowelizacja ustawy o gospodarce nieruchomościami wprowadzona ustawą z 23 maja 2023 r. umożliwia użytkownikom wieczystym wystąpienie z roszczeniem o sprzedaż nieruchomości, przy czym właściciel nie może takiej sprzedaży odmówić. Nowelizacja obejmuje przedsiębiorców i użytkowników gruntów wykorzystywanych w celach komercyjnych (np. pod budynki biurowe i handlowe). Prawo to dotyczy gruntów, które zostały zabudowane do 31 sierpnia 2024 r. (zarówno przed nowelizacją, jak i w ciągu roku od jej wejścia w życie). Kolejne warunki możliwości wykupu to:
- wykonanie określonego w umowie celu użytkowania wieczystego;
- wywiązywanie się z zobowiązań wynikających z umów związanych z użytkowaniem wieczystym.
Roszczenie wykupu nie jest możliwe w przypadku gdy trwa postępowanie o rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego. Nie dotyczy także nieruchomości, które zostały oddane w użytkowanie wieczyste po 31 grudnia 1997 r., a także rodzinnych ogrodów działkowych oraz gruntów położonych na terenie portów i przystani morskich. Wykup nie jest obowiązkowy; użytkownik sam decyduje, czy chce wystąpić z roszczeniem.
Dowiedz się więcej:
Zespół Nieruchomosci-online.pl - Nieruchomosci-online.pl to portal ogłoszeniowy z największą liczbą ofert nieruchomości z całej Polski – w największych miastach i w mniejszych gminach. To tu szybko i wygodnie znajdziesz mieszkanie, dom lub działkę, które będą dopasowane do Twoich potrzeb i możliwości finansowych, przy całkowitym braku reklam. Tu zyskasz pełny obraz rynku, a w podjęciu trafnej decyzji pomogą Ci najdokładniej zaprezentowane nieruchomości i kompleksowa baza wiedzy. Portal plasuje się na najwyższych pozycjach w wyszukiwarce Google. Dzięki temu odwiedza go ok. 3 mln poszukujących miesięcznie.
