Zanim poznali się i pobrali, Wojtek kupił mieszkanie na wynajem. Po ślubie, razem z Martą zarządzali najmem, dzielili się obowiązkami i zyskami. Gdy przyszedł czas na rozwód, Marta zapytała: „To ile tego wspólnego dochodu mamy do podziału?”. A Wojtek? Odpowiedział, że żaden dochód nie był wspólny.

***

To jedna z wielu historii, z którymi jako radca prawny mam do czynienia codziennie.
Zagadnienia dotyczące podziału majątku w formie nieruchomości opisuję w cyklu artykułów „Nieruchomości w małżeństwie”.

Sprawdź, jak wygląda sytuacja majątkowa, kiedy małżonkowie wynajmują mieszkanie zakupione przed ślubem przez jednego z nich. Czy zyski z wynajmu nieruchomości nabytej przed ślubem są wspólne?

Czy dochód z wynajmu przysługuje tylko właścicielowi, czy wchodzi do majątku wspólnego?

Zakładam, że małżonkowie nie podpisali intercyzy, a tym samym z chwilą zawarcia małżeństwa powstała pomiędzy nimi wspólność majątkowa. Zgodnie z treścią art. 31 § 2 pkt 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego do majątku wspólnego należą w szczególności dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków. Pod pojęciem dochodów rozumie się wszelkie korzyści majątkowe, jakie przynoszą przedmioty majątkowe, przede wszystkim pożytki w rozumieniu art. 53 i 54 kodeksu cywilnego.

Dochody osiągane z najmu mieszkania stanowiącego majątek osobisty jednego z małżonków rzeczywiście wchodzą zatem do majątku wspólnego. Warto w tym miejscu też wyjaśnić, że dochody, takie jak te uzyskiwane z najmu, wchodzą do majątku wspólnego niezależnie od tego, czy zostały już pobrane, czy też jeszcze nie. Jeżeli przykładowo czynsz najmu stał się wymagalny w czasie trwania wspólności, ale pobrany został już po jej ustaniu, wchodzi do majątku wspólnego Marty i Wojtka.

Czy współmałżonek może mieć roszczenia o część dochodu?

Jak najbardziej, małżonkowi przysługuje prawo do żądania rozliczenia tego dochodu w postępowaniu o podział majątku dorobkowego. Powiedzmy, że Wojtek otrzymany czynsz najmu gromadził na rachunku oszczędnościowym, po rozwodzie Marta może domagać się połowy tych oszczędności. Generalną zasadą jest bowiem ta, że podział majątku wspólnego obejmuje składniki należące do tego majątku w dacie ustania wspólności oraz istniejące w chwili dokonywania podziału. Zasada ta odnosi się do wszystkich składników majątku wspólnego podlegającego podziałowi, a więc także dochodów z majątku osobistego jednego z małżonków.

Trzeba też wiedzieć, że sąd dokonując podziału majątku wspólnego, nie uwzględnia składników majątkowych, które w czasie trwania wspólności ustawowej lub po jej ustaniu zostały zużyte zgodnie z prawem, ale uwzględnia te, które zostały bezprawnie zbyte, zniszczone, zużyte lub roztrwonione przez jedno z małżonków. Załóżmy, że Wojtek jednak wydatkował zgromadzone w czasie małżeństwa czynsze nie na potrzeby rodziny, a po prostu je roztrwonił, czyniąc to oczywiście bez zgody Marty, wówczas po jej stronie powstanie swoiste roszczenie odszkodowawcze, które realizowane na podstawie art. 45 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w zw. z art. 415 kodeksu cywilnego w ramach sprawy o podziału majątku wspólnego.

Na koniec dodam, że dochód z majątku wspólnego oraz z majątków osobistych należy rozumieć jako tzw. czysty dochód, tzn. wartość pozostałą po odliczeniu wydatków niezbędnych dla jej osiągnięcia. Do takich wydatków należą nie tylko nakłady na określoną rzecz przynoszącą dochód, ale także, a może przede wszystkim, należności o charakterze publicznoprawnym (tak SN w postanowieniu z 25 stycznia 1977 r., III CRN 324/76).

Chcesz być na bieżąco?
Dołącz do newslettera

Niniejsze opracowanie ma jedynie charakter informacyjny. Jego treść nie stanowi porady prawnej, podatkowej, finansowej czy z zakresu obrotu nieruchomościami. W celu uzyskania profesjonalnego wsparcia, skonsultuj się ze specjalistą, który zaoferuje ekspercką poradę dopasowaną do twoich potrzeb i indywidualnej sytuacji: https://www.nieruchomosci-online.pl/agenci.html

Katarzyna Siwiec - Radca prawny i doradca podatkowy, właścicielka kancelarii prawnej, pełnomocnik procesowy przed sądami administracyjnymi, powszechnymi i sądem polubownym przy KIG w Warszawie. Autorka kilkudziesięciu publikacji z zakresu nieruchomości, w tym książek dotyczących najmu, przekształcenia spółek, współautorka książek z zakresu podatków, autorka e-booka „Sprawozdawczość ESG”. Ekspert w poradniach prawno-podatkowych Legalis księgowość kadry biznes i Legalis Administracja oraz PortalFK.pl