Luka mieszkaniowa to różnica między liczbą mieszkań dostępnych na rynku a liczbą mieszkań potrzebnych, aby zaspokoić podstawowe potrzeby mieszkaniowe społeczeństwa. Wskaźnik ten informuje, ile lokali powinno zostać wybudowanych, aby każde gospodarstwo domowe (jedno lub wieloosobowe) mogło kupić mieszkanie na własność.
Co to jest luka mieszkaniowa?
| Luka mieszkaniowa to poważne wyzwanie społeczne i ekonomiczne, wynikające z niedoboru dostępnych i odpowiednich jakościowo mieszkań, które spełniałyby potrzeby wszystkich gospodarstw domowych. Jej skutki obejmują przeludnienie, wykluczenie mieszkaniowe, zahamowanie mobilności zawodowej i pogorszenie jakości życia. |
Im większa luka mieszkaniowa, tym więcej osób znajduje się w trudnej sytuacji mieszkaniowej. Oznacza to, że muszą mieszkać z rodziną, współdzielić lokal z innymi gospodarstwami, mieszkają w przeludnionych lokalach, są zmuszeni wynajmować mieszkanie lub w ogóle nie posiadają dachu nad głową. W krajach rozwiniętych istnienie luki mieszkaniowej zazwyczaj nie oznacza braku mieszkania, ale niedopasowanie istniejących zasobów do realnych potrzeb.
W naszym kraju luka mieszkaniowa jest istotnym problemem społecznym i gospodarczym, którego przez lata nie udało się skutecznie rozwiązać. Szacuje się, że w Polsce brakuje od kilkuset tysięcy do nawet 1,5 miliona mieszkań (dane z 2025 roku).
Przyczyny braku wystarczającej liczby mieszkań, to m.in. wieloletnie zaniedbania na gruncie budownictwa społecznego i komunalnego, zły stan techniczny istniejących zasobów, dynamiczny wzrost cen oraz wysoka inflacja, które sprawiają, że wiele osób nie może sobie pozwolić na zakup własnego mieszkania.
Rozwiązanie problemu luki mieszkaniowej wymaga kompleksowej polityki mieszkaniowej. Konieczne jest zwiększenie dostępności mieszkań nie tylko poprzez budowę nowych lokali, ale także przez modernizację zasobów istniejących i wsparcie dla najemców o niższych dochodach. Istotną rolę odgrywa tu także rozwój budownictwa społecznego, systemy dopłat do czynszu oraz długoterminowe programy oszczędnościowo-kredytowe, takie jak kasy mieszkaniowe.
Luka mieszkaniowa to nie tylko zagadnienie nie tylko ilościowe, ale także jakościowe. Problemem jest nie tylko brak mieszkań, ale również niski standard i zły stan techniczny istniejących lokali. Wiele lokali będących w zasobach samorządów (ale nie tylko) stanowią tzw. pustostany, które nie nadają się do zasiedlenia.
Wiele lokali znajduje się również tam, gdzie nie są potrzebne. Mieszkania na prowincji i terenach wiejskich nie leżą w sferze zainteresowania młodych ludzi, którzy wybierają większe miasta ze względu na lepsze perspektywy rozwoju.
Niewystarczająca liczba mieszkań wpływa na opóźnianie decyzji o założeniu rodziny, migracje wewnętrzne, a także pogarszanie warunków życia i zdrowia. Ma to bezpośrednie przełożenie na gospodarkę. Brak mieszkań hamuje mobilność pracowników, wpływa na koszty pracy i zwiększa presję społeczną.
