Ład przestrzenny zgodnie zapisami Ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Dz. U. nr 45, 2006r. jednolity tekst, poz. 319 s.2/39 to takie ukształtowanie przestrzeni, które tworzy harmonijną całość oraz uwzględnia w uporządkowanych relacjach wszelkie uwarunkowania i wymagania funkcjonalne, społeczno–gospodarcze, środowiskowe, kulturowe oraz kompozycyjno–estetyczne.

Co to jest ład przestrzenny?

Zapis wyżej wskazanej ustawy definiuje ład przestrzenny jako połączenie atrybutów przestrzeni, porządku oraz internacjonalizacji. Należy go rozumieć, w ujęciu całościowym, jako przestrzenną racjonalność, funkcjonalność, czytelność struktur zharmonizowanych z otoczeniem, a także wysoką użyteczność i efektywność w skali krajowej, regionalnej, lokalnej i funkcjonalnej.

Ład przestrzenny, na równi ze zrównoważonym rozwojem, stanowią podstawy polityki przestrzennej Jednostek Samorządu Terytorialnego (JST) oraz organów administracji rządowej. Nad prawidłowym kształtowaniem ładu przestrzennego czuwa Minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego, dokonując stosownych analiz, przeglądu zasad stanowiących procedury zarządzania ładem przestrzennym, które zostały szczegółowo opisane w Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, stanowiącej dokument strategiczny.

Ład przestrzenny uznawany jest za nadrzędny cel gospodarki przestrzennej, która dąży do ukształtowania określonej struktury przestrzennej i jej funkcjonalności, tym samym znacznie wykraczając poza interes jednostki i grupy społecznej. Jako cel polityki przestrzennej, rozumianej jako planowana działalność, polegająca na racjonalnym gospodarowaniu przestrzenią, ład przestrzenny powinien uwzględniać postrzeganą przez ludzi przestrzeń, łączącą w sobie zarówno elementy przyrodnicze, jak i wytwory cywilizacji ukształtowane w wyniku działania czynników naturalnych oraz działalności człowieka. Ład przestrzenny ma charakter zbiorczy, zatem powinien być traktowany jako wspólne dobro. W zagospodarowaniu przestrzennym ład przestrzenny oznacza przede wszystkim harmonię i uporządkowanie pomiędzy elementami składowymi przestrzeni i funkcjami struktury przestrzennej, które stanowią kryterium oceny jakości zmian zagospodarowania w odniesieniu do sprawności procesów społeczno–gospodarczych, a także jakości życia.

Elementy ładu przestrzennego

Do głównych czynników kształtujących pojęcie ładu przestrzennego zaliczamy:

• odpowiednie rozmieszczenie przestrzenne funkcji, rozumiane jako powstrzymywanie rozpraszania zabudowy, w tym poprzez wykorzystywanie terenów uzbrojonych oraz posiadających zaplecze komunikacyjne ;
• ponowne wykorzystanie terenu stanowiące uzupełnienie zabudowy, pozwalające wykluczyć ekspansję na tereny niezabudowane (m.in. poprzez realizację inwestycji na terenach poprzemysłowych i po mieszkaniowych);
• uwzględnienie kontekstu otoczenia, w tym w szczególności przyrodniczego, krajobrazowego, kulturowego oraz społecznego;
• kształtowanie przestrzeni mającej pozytywny wpływ na rozwój relacji obywatelskich, które są istotne dla społeczności lokalnej;
• dbałość o jakość inwestycji publicznych, poprzez dostosowanie projektów do istniejącej na danym terenie zabudowy;
• zachowanie dóbr dziedzictwa kulturowego, w tym w szczególności materialnych dóbr kultury, rekreacyjnych, mieszkaniowych, usługowych, komunikacyjnych, naukowych etc..

Podstawę ładu przestrzennego stanowią zasady, które mają na celu optymalizować jakość życia, wydajność ekonomiczną, zmniejszyć istniejące dysfunkcje, ograniczyć konflikty przestrzenne, a także nie dopuścić do degradacji środowiska przyrodniczego.

Kryteria ładu przestrzennego

Ład przestrzenny powinien się charakteryzować przede wszystkim następującymi kryteriami:

• logiką przestrzenną, rozumianą jako funkcjonalne rozmieszczenie elementów zagospodarowania przestrzennego, które w szczególności uwzględnia ich wzajemne relacje, współwystępowanie oraz powiązania, w tym funkcje przyciągające się oraz odpychające się w przestrzeni;
• optymalizacją przepływów i przemieszczeń ludności, rozumianej jako eliminację nadmiernego zaangażowania transportu oraz nadmiernych przejazdów w obszarze danego regionu;
• przestrzenną czytelnością form zagospodarowania przestrzennego i zabudowy, rozumianej jako dostosowanie odpowiedniej formy budowli z funkcją jaką pełni ona w przestrzeni społecznej (np. szkoły, banki, kościoły, urzędy etc.);
• zachowaniem walorów środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz zagospodarowaniem umożliwiającym utrzymanie równowagi ekologicznej, rozumiane jako zastosowanie układu terenów otwartych, czynnych biologicznie oraz terenów zieleni w przestrzeniach miejskich.

Brak ładu przestrzennego w sposób istotny obniża jakość życia mieszkańców, osłabiając konkurencyjność danego województwa, regionu, gminy, a także wpływa negatywnie na chęć podejmowania nowych inwestycji przez potencjalnych inwestorów. Aby uniknąć ryzyka wystąpienia wskazanych trudności istotne jest opracowanie Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, które będzie wyznaczać standardy postępowania zapewniającego pełne poszanowanie dla ładu społecznego.

Zespół Nieruchomosci-online.pl - Nieruchomosci-online.pl to portal z największą liczbą ogłoszeń nieruchomości w Polsce. Udostępnia poszukującym około 300 tys. ofert od biur nieruchomości, deweloperów i osób prywatnych. Odwiedzany jest przez ponad 4 mln użytkowników miesięcznie.