Zaloguj się
fot.: Trinh Trần/pexels.com
Na coraz większej liczbie nieruchomości są instalowane panele fotowoltaiczne. Rośnie również liczba powiązanych z nimi magazynów energii. Jednocześnie niewiele podmiotów zdaje sobie sprawę z tego, że wytwarzając energię elektryczną w ogniwach fotowoltaicznych, produkuje wyrób akcyzowy. Jeszcze mniej wie, że sposób wykorzystania tej energii może zadecydować o tym, czy zostaną one uznane za podatników akcyzy. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie tej kwestii.
Które czynności mogą podlegać akcyzie?
Zgodnie z przepisami ustawy o podatku akcyzowym, energia elektryczna stanowi wyrób akcyzowy. Akcyza jest jednak specyficznym podatkiem – zakłada opodatkowanie konsumpcji. Stąd przedmiotem opodatkowania akcyzą nie jest produkcja energii, ale dopiero czynności z nią wykonywane, stanowiące ostateczną konsumpcję tej energii lub z tą konsumpcją zrównane. Producent energii z ogniw FV nie staje się więc podatnikiem z powodu samego wytworzenia energii, ale dopiero (najczęściej) gdy wykona jedną z następujących czynności:
- zużycie tej energii na potrzeby własne,
- sprzedaż wyprodukowanej przez siebie energii nabywcy końcowemu, tj. podmiotowi, który nie posiada koncesji na wytwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucję lub obrót energią elektryczną – o ile od tej energii nie uregulowano akcyzy w należnej wysokości.
Sprzedaż należy zaś rozumieć szeroko – jako każdą czynność, w której wyniku dochodzi do przeniesienia posiadania lub własności energii na inny podmiot.
W zależności od tego, którą z tych czynności producent energii wykona – wiązać się to będzie z odmiennymi dla niego konsekwencjami.
Zużycie energii na potrzeby własne
Zgodnie z §5 rozporządzenia z dnia 25 czerwca 2025 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego, zwalnia się od akcyzy zużycie energii elektrycznej przez podmiot, który wyprodukował ją z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW. Jeżeli więc dany podmiot:
- produkuje energię z generatorów o łącznej mocy zainstalowanej poniżej 1 MW (do limitu wlicza się wszystkie generatory, nie tylko FV) i
- zużywa ją wyłącznie na własne potrzeby
– nie spełnia warunków do uznania za podatnika podatku akcyzowego, co też oznacza, że nie jest obowiązany do rejestracji na potrzeby tego podatku ani wypełniania jakichkolwiek obowiązków związanych z tym podatkiem.
Kluczowa jest kwestia przeznaczenia tej energii do zużycia na własne potrzeby. Należy przez to rozumieć wykorzystanie wyprodukowanej energii wyłącznie w celu zaspokojenia własnych potrzeb prywatnych lub gospodarczych. Energia ta nie może być natomiast przekazana do zużycia innemu podmiotowi. Przykładowo, zużyciem na cele prywatne będzie wykorzystanie energii do zasilenia domu prywatnego albo ładowania własnego samochodu. Zużyciem na własne cele gospodarcze będzie np. wykorzystanie tej energii na potrzeby własnej działalności produkcyjnej lub wynajmowanej nieruchomości. Zużyciem własnym nie będzie już jednak sprzedaż tej energii – ta bowiem stanowi odrębną czynność opodatkowaną.
Od momentu, w którym dany podmiot przestaje spełniać warunki zwolnienia, staje się podatnikiem podatku akcyzowego i obowiązany jest do wypełniania związanych z tym obowiązków (o czym dalej).
Sprzedaż energii elektrycznej
W przypadku podmiotów produkujących energię z ogniw FV mogą wystąpić następujące przypadki sprzedaży:
- wprowadzenie nadwyżek energii do sieci (np. w systemie net-billing) na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego – taka sprzedaż nie podlega jednak opodatkowaniu, ponieważ przedsiębiorstwo energetyczne posiada koncesję,
- odprzedaż (refakturowanie) energii zakupionej od zakładu energetycznego na rzecz innego podmiotu – taka sprzedaż nie podlega akcyzie, ponieważ podatek uiścił już zakład,
- sprzedaż energii wyprodukowanej w ogniwach FV – sprzedaż takiej energii będzie co do zasady podlegać akcyzie, ponieważ producent co do zasady będzie sprzedawać nieopodatkowaną dotąd energię na rzecz nabywcy końcowego; jednocześnie w przepisach akcyzowych nie przewidziano zwolnień ani wyjątków ze względu na wielkość sprzedaży – stąd każda, choćby minimalna sprzedaż energii wyprodukowanej w ogniwach FV powoduje powstanie obowiązku podatkowego.
Należy zaznaczyć, że przez sprzedaż energii należy rozumieć bezpośrednie zbycie tej energii innemu podmiotowi, np. jako odrębnego medium, na podstawie faktycznego zużycia. Jeżeli energia elektryczna wyprodukowana w ogniwach FV nie będzie przedmiotem odrębnej sprzedaży, a zostanie udostępniona danemu podmiotowi w ramach innej usługi, np. w ramach umowy najmu – nie powinno być to uznawane za sprzedaż, ale za zużycie własne w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Wynajmujący jako podatnik akcyzy
Jak więc widać, z perspektywy wynajmującego istotne są dwa czynniki: kontrola mocy zainstalowanej generatorów energii elektrycznej oraz właściwe uregulowanie kwestii rozliczeń energii z najemcami. W praktyce bowiem podatek ten często nie będzie wysoki (stawka wynosi 5,00 zł za megawatogodzinę (MWh)), jednakże pociąga za sobą dość uciążliwe obowiązki:
1. Konieczność rejestracji jako podatnik podatku akcyzowego
Zgłoszenie jest dokonywane w formie elektronicznej przez Platformę Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych („PUESC”) i powinno zostać zrealizowane przed wykonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu. Podmiot dokonuje następnie zgłoszenia w CRPA – Centralnym Rejestrze Podmiotów Akcyzowych, co umożliwi mu składanie deklaracji w podatku akcyzowym oraz zapłatę akcyzy (przy czym sama płatność może zostać dokonana również bez pośrednictwa CRPA).
2. Konieczność obliczania, deklarowania i wpłacania podatku akcyzowego
Podatnik jest obowiązany do obliczania i wpłacania akcyzy na rachunek właściwego urzędu skarbowego oraz składania deklaracji podatkowej AKC-4. Deklarowanie i zapłata akcyzy następuje w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano rozliczenia sprzedaży energii elektrycznej lub dokonano jej zużycia.
Do deklaracji AKC-4 należy załączyć załącznik AKC-4H dla energii elektrycznej, zawierający wyszczególnienie statusu energii elektrycznej, tj. tego, czy dana energia jest nieobjęta zwolnieniem od podatku akcyzowego, czy podlega zwolnieniu, a jeśli tak, to na podstawie którego przepisu.
3. Konieczność prowadzenia ewidencji w podatku akcyzowym
Zgodnie z art. 138h ustawy o podatku akcyzowym, ewidencję ilościową energii elektrycznej prowadzą zarówno podmioty dokonujące sprzedaży energii elektrycznej, jak i podmioty zużywające ją na własne potrzeby. Z obowiązku tego wyłączone są podmioty, które zwolniono z obowiązku rejestracji na potrzeby akcyzy.
Czy wynajmujący musi płacić akcyzę?
Odpowiadając na tytułowe pytanie – wynajmujący, w określonych okolicznościach, może płacić akcyzę. W praktyce, o ile zainstalowane ogniwa FV dysponują niską mocą, może tego uniknąć – wiele zależy jednak od właściwego zaplanowania modelu biznesowego oraz treści umów z najemcami. Przed rozpoczęciem takiej działalności warto więc skontaktować się ze specjalistą.
Chcesz być na bieżąco?
Dołącz do newslettera
Jarosław Szajkowski - Senior Tax Manager w ASB Group, doradca podatkowy specjalizujący się w obsłudze sektora nieruchomości z zakresu m.in. podatku od towarów i usług oraz w podatku akcyzowym i prawie celnym. Prowadził liczne projekty M&A dla branży nieruchomości, przeglądy podatkowe, w tym projekty due diligence, weryfikacje poprawności opodatkowania w zakresie podatku od nieruchomości oraz wspierał klientów podczas postępowań podatkowych i sądowo-administracyjnych.
