Wejście w dorosłość to nie tylko samodzielne rozliczenie podatku PIT czy zrobienie tatuażu bez pytania rodziców. To także moment podejmowania ważnych życiowych decyzji – takich jak wybór własnego lokum. Dla wielu osób oznacza to wybór pomiędzy najmem a zakupem mieszkania na własność. To, którą drogę obierzemy, zależy od wielu czynników: naszej aktualnej sytuacji życiowej i finansowej, stabilności zawodowej oraz planów na przyszłość.

Dla młodej osoby, która dopiero zaczyna karierę zawodową, naturalnym krokiem jest najem. To pierwsza szansa, by sprawdzić się w roli osoby samodzielnie zarządzającej domowym budżetem i terminowo regulującej zobowiązania. Co ciekawe – takie właśnie zachowanie będzie analizowane przez bank, gdy zdecydujemy się na kredyt hipoteczny.

Zanim jednak zapadnie decyzja o przejściu z najmu do zakupu mieszkania, warto przyjrzeć się, co tak naprawdę bardziej się opłaca – i w krótkim, i w długim okresie.

Najem – swoboda, ale czy opłacalna?

Zalety najmu są szczególnie odczuwalne na początku dorosłego życia. Nie potrzeba dużego wkładu finansowego – wystarczy kaucja, podpisanie umowy (niekoniecznie notarialnej) i gotowość do terminowego opłacania czynszu oraz mediów. Dodatkowym plusem jest fakt, że większość kosztów związanych z utrzymaniem lokalu – takich jak naprawy, remonty czy wymiana sprzętu – leży po stronie właściciela.

Minusem najmu jest natomiast jego niestabilność. Wysokość czynszu może ulec zmianie, podobnie jak stawki za najem. A mimo regularnych opłat – mieszkanie nigdy nie staje się naszą własnością. Mamy ograniczone prawa i w każdej chwili możemy zostać poproszeni o opuszczenie lokalu.

Z drugiej strony – życie „na wynajmie” ma też swoje uzasadnienie. W okresie 2–3 lat, gdy zmieniamy pracę, partnera lub dopiero ustalamy swoje życiowe priorytety, taka elastyczność może być dużą wartością. Jednak z perspektywy 5 lat – opłaty za najem mogą się już uzbierać na tyle, że pozwoliłyby na pokrycie solidnego wkładu własnego do kredytu hipotecznego.

Warto dodać, że w tym czasie właściciel mieszkania zarabia – i to często w sposób, który bank może uznać jako potwierdzony dochód pasywny (jeśli jest on uwzględniony w deklaracji PIT). Co więcej, taki przychód z najmu może mu pomóc uzyskać kolejny kredyt.

Kredyt hipoteczny – zobowiązanie, ale też budowanie majątku

Decyzja o zakupie mieszkania na kredyt to już poważniejszy krok. Zamiast kaucji, jak w przypadku najmu, pojawia się konieczność wniesienia wkładu własnego – rekomendowanego na poziomie 20%, choć niektóre banki akceptują również 10%. Samo uzyskanie kredytu wiąże się także z obowiązkiem posiadania ubezpieczenia na życie oraz ubezpieczenia mieszkania.

Rata kredytu staje się wtedy naszym nowym miesięcznym zobowiązaniem – podobnie jak opłaty eksploatacyjne czy czynsz. Mimo że część odsetkowa kredytu nie jest szczególnie atrakcyjna, to jednak najważniejsze jest to, że zyskujemy akt nabycia własności mieszkania. Zaczynamy budować swój majątek, a wartość nieruchomości może z czasem rosnąć.

W dłuższej perspektywie zakup mieszkania – mimo obciążeń – jest inwestycją. Płacimy do banku, ale przynajmniej „na swoim”.

Czy opłaty za najem obniżają zdolność kredytową?

To bardzo częste pytanie wśród osób, które chcą kupić swoje pierwsze mieszkanie: czy bank „zliczy” dotychczasowy czynsz jako stałe obciążenie?

Odpowiedź brzmi: nie zawsze.

Jeśli starasz się o kredyt hipoteczny na zakup mieszkania na własny użytek, to analityk bankowy nie będzie traktować opłat za najem jako stałego zobowiązania, ponieważ zakłada się, że po zakupie przestaniesz je ponosić – zmieniasz przecież miejsce zamieszkania.

Zatem – regularne opłacanie czynszu może tu działać na Twoją korzyść. Pokazuje, że potrafisz zarządzać pieniędzmi, wywiązywać się ze zobowiązań i planować domowy budżet. W praktyce – jeśli radziłeś sobie z opłacaniem najmu, to najprawdopodobniej poradzisz sobie też z ratą kredytu hipotecznego. Różnica polega na tym, że zamiast „płacić komuś”, budujesz coś swojego.

Sprawdź, jaką masz zdolność kredytową

Wnioski – kiedy warto przejść z najmu na własne „M”?

Każdy przypadek jest indywidualny. Dla jednych kilka lat najmu to czas potrzebny na ugruntowanie sytuacji życiowej. Dla innych – przedłużający się koszt, który nie przynosi realnych korzyści.

Jeśli masz już ustabilizowaną sytuację zawodową i finansową, a Twoja historia rachunkowa pokazuje regularność i odpowiedzialność – warto przemyśleć decyzję o zakupie mieszkania na kredyt. Dobrze przeanalizuj swoją zdolność kredytową, najlepiej z pomocą pośrednika, który złoży wniosek w Twoim imieniu w kilku bankach jednocześnie.

Pamiętaj, że nieruchomość to nie tylko miejsce do życia – to także inwestycja, która może zabezpieczyć Twoją przyszłość.

Anna Stryczek - Ekspertka finansowa w ANG Odpowiedzialne Finanse, firmie pośrednictwa finansowo-ubezpieczeniowego, od 2017 roku. Jej specjalizacją są kredyty hipoteczne i gotówkowe. Od 13 lat zajmuje się tematyką kredytów hipotecznych. Przez siedem lat zdobywała doświadczenie w strukturach bankowych. Absolwentka Wyższej Szkoły Bankowej i Uniwersytetu Gdańskiego. W pracy kluczowa jest dla niej etyka zawodowa w obsłudze klienta. Działa głównie w Gdańsku i regionie pomorskim. Zajmuje się również pośrednictwem sprzedaży mieszkań.