Nieruchomosci-online.pl - Tu zaczyna się dom tu zaczyna się dom

Nowe uprawnienia notariuszy

Michalina Janyszek
Komentarze

W maju tego roku na stronie Rządowego Centrum Legislacji (RCL) ukazał się projekt noweli ustawy o notariacie. Ministerstwo Sprawiedliwości od dłuższego czasu zapowiadało wprowadzenie poprawek, których głównym celem jest usprawnienie wpisów do ksiąg wieczystych (KW). Marcin Warchoł, wiceminister sprawiedliwości, komentując zmiany, zwraca uwagę na szereg możliwości, jakie daje nowelizacja.

Projekt ustawy nadającej notariuszom nowe uprawnienia może być przyjęty przez Radę Ministrów jeszcze w sierpniu. Co ważne szerszy zakres działań w świetle prawa nie będzie dotyczyć wszystkich notariuszy. Aby móc samodzielnie dokonać wpisu do księgi wieczystej lub ją założyć, rejent będzie musiał udokumentować nienaganne prowadzenie praktyki przez minimum trzy lata. To istotne, ponieważ tylko doświadczeni prawnicy będą mogli przejąć obowiązek leżący do tej pory w gestii referendarzy sądowych.

Po zmianach notariusz zyska prawo do samodzielnego dokonywania wpisów do KW, będzie mógł też założyć nową księgę, wyodrębniając nieruchomość lokalową z gruntowej. W zakresie jego obowiązków będzie dokonywanie zapisów związanych z hipoteką i wydawanie notarialnych nakazów zapłaty.

Nadanie rejentom tak ważnych uprawnień wiąże się z koniecznością przypisania im statusu użytkowników w cyfrowym systemie teleinformatycznym. To właśnie dzięki niemu ważne dokumenty notarialne można zabezpieczyć elektronicznym podpisem kwalifikowanym. Notariusz posługujący się takim unikalnym podpisem może uwierzytelnić każdą dokonaną przez siebie zmianę.

Jak zaznacza Marcin Warchoł, nowy status rejentów w systemie to szansa na bieżące aktualizowanie danych dotyczących nieruchomości w Polsce. Po wypisaniu aktu notarialnego prawnik mógłby zbierać informacje dotyczące na przykład ostatecznej ceny mieszkania czy jego metrażu i przekazywać je dalej do centralnych baz. Zmiana ta zaowocowałaby skokowym wzrostem jakości danych dotyczących statystyki w mieszkaniówce. Dziś bazy tego typu są często nieaktualne, a wahania cen docierają do nich z opóźnieniem. Niewydolność tego systemu widać szczególnie teraz, gdy branża nieruchomości boryka się z kolejnymi wstrząsami, a ceny nieruchomości są niestabilne.

Oddanie w ręce notariuszy pieczy nad statystyką mieszkaniową, gdy będą mogli samodzielnie sporządzać wpisy do KW, wydaje się wyjściem idealnym. Ma jednak dwie słabe strony. Po pierwsze wprowadzenie zmian, które właśnie opisaliśmy, będzie kosztować. Ministerstwo Sprawiedliwości ocenia, że łączne koszty modernizacji mogą sięgnąć 15 milionów złotych. Aby notariusz stał się pełnoprawnym użytkownikiem systemu, trzeba wyposażyć go w czytnik i kartę typograficzną. Dochodzą do tego koszty dodatkowych wynagrodzeń, które wyniosą niemal 2 miliony złotych rocznie.

Nowe uprawnienia rejentów wiążą się też z innym niebezpieczeństwem. Wynikiem zmian będzie wyraźne obniżenie bezpieczeństwa obrotu prawnego. Dlaczego? Ponieważ kontrola nad praworządnością sporządzonego aktu od teraz jest w rękach podmiotu, który go dokonuje. I choć dziś nieuczciwe praktyki notarialne stanowią margines, ryzyko ich występowania właśnie wzrasta. Warto pamiętać, że w czasie sporządzania aktów prawnych zdarzają się też pomyłki związane z niewłaściwą interpretację przepisów prawa. Do tej pory gwarantem każdej czynności notarialnej był sąd. W świetle nowych przepisów prawnych państwo rezygnuje z tego zabezpieczenia.


Niniejsze opracowanie ma jedynie charakter informacyjny. Jego treść nie stanowi porady prawnej, podatkowej, finansowej czy z zakresu obrotu nieruchomościami. W celu uzyskania profesjonalnego wsparcia, skonsultuj się ze specjalistą: https://www.nieruchomosci-online.pl/agenci.html

Michalina Janyszek

Michalina Janyszek - Specjalistka od nieruchomości z mocno humanistycznym zacięciem. Jako polonistka z wykształcenia, a z powołania poetka oraz tłumaczka, doskonale operuje słowem, co wykorzystuje do popularyzowania branżowej wiedzy.

Zobacz także