Brak tytułu prawnego do zajmowania mieszkania pociąga za sobą obowiązek wyprowadzenia się z lokalu na żądanie właściciela. Stan taki może powstać w przypadku gdy lokal został samowolnie zajęty lub zakończył się stosunek prawny, na podstawie którego nieruchomość była użytkowana.
Co to jest eksmisja?
| Eksmisja to prawnie uregulowany proces przymusowego opróżnienia i wydania lokalu osobie uprawnionej — zwykle po wyroku sądu — obejmujący wezwanie do dobrowolnego opuszczenia, postępowanie orzekające i egzekucję komorniczą. Możliwości eksmisji są ograniczone postanowieniami ustawy o ochronie praw lokatorów. Najem okazjonalny umożliwia przeprowadzenie eksmisji według uproszczonej procedury. |
Eksmisja oznacza usunięcie lokatora z zajmowanego lokalu lub nieruchomości. Najczęściej odbywa się na podstawie wyroku orzekającego eksmisję. Są to wszystkie czynności prawne i faktyczne, które zmierzają do opróżnienia nieruchomości z rzeczy oraz osób i przekazania jej osobie uprawnionej. Podstawą prawną wykonania eksmisji jest art. 222 § 1 Kodeksu cywilnego.
Nakaz eksmisji może zostać wydany w sytuacji, gdy osoba posiada tytuł prawny do lokalu, ale jest np. konieczność remontu lub zagrożenie bezpieczeństwa budynku związane z jego złym stanem technicznym. Eksmisja możliwa jest także na wniosek innej osoby zajmującej ten sam lokal (np. współmałżonka lub byłego małżonka), gdy ktoś, kogo wniosek dotyczy, stosuje przemoc domową lub w inny sposób zachowuje się nagannie, przez co uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie bądź czyni je szczególnie uciążliwym. Kolejna sytuacja to rażące bądź uporczywe wykraczanie przeciwko porządkowi domowemu.
Eksmisja prowadzona jest przed sądem lub innym organem uprawnionym. Proces jest podzielony na trzy etapy. Etap wstępny oznacza wezwanie do opuszczenia nieruchomości dobrowolnie. Kolejny etap to postępowanie przed organem orzekającym – złożenie wniosku do organu administracji bądź bezpośrednio do sądu. Ostatni to etap egzekucyjny. Oznacza on, że następuje przymusowe opuszczenie nieruchomości na postawie wydanego orzeczenia. Wykonanie eksmisji następuje poprzez komornika lub administracyjny organ egzekucyjny. Ma to na celu uniknięcie samowoli oraz zabezpieczenie interesów osoby eksmitowanej.
Prawa osoby eksmitowanej
Prawa osób eksmitowanych reguluje Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.
Sąd musi orzec o uprawnieniu osoby eksmitowanej do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia. Uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego zawsze mają kobiety w ciąży, osoby małoletnie, niepełnosprawne lub ubezwłasnowolnione oraz osoby sprawujące nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkałe, obłożnie chorzy, emeryci i renciści spełniający kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej, osoby posiadające status bezrobotnego, osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały. Sąd może orzec o braku prawa do lokalu socjalnego z powodu nagannego zachowania.
Jeśli sąd nie przyzna prawa do lokalu socjalnego, komornik ma obowiązek wstrzymać się z egzekucją do czasu, aż gmina wskaże tymczasowe pomieszczenie lub sam dłużnik je znajdzie. Nie może to jednak trwać dłużej niż 6 miesięcy. Po tym czasie komornik może usunąć lokatora do noclegowni, schroniska lub innej placówki zapewniającej miejsca noclegowe wskazanej przez gminę.
Od 1 listopada do 31 marca zakazane jest wykonywanie wyroków eksmisyjnych, jeżeli osobie eksmitowanej nie wskazano lokalu, w którym może zamieszkać. Zakaz ten nie dotyczy przypadków, gdy powodem eksmisji jest stosowanie przemocy lub zakłócanie porządku domowego oraz gdy lokal został zajęty samowolnie, bez tytułu prawnego.
Najem okazjonalny – uproszczona procedura eksmisji
Umowa najmu okazjonalnego ma na celu większą ochronę praw wynajmującego i ułatwienie procedury eksmisji najemcy.
W przypadku takiej umowy najemca ma obowiązek:
- złożyć oświadczenie w formie aktu notarialnego, w którym poddaje się on egzekucji oraz zobowiązuje do opróżnienia, opuszczenia i wydania lokalu we wskazanym terminie;
- wskazać inny lokal, w którym może zamieszkać w razie egzekucji;
- dostarczyć zgodę właściciela tegoż lokalu (z podpisem poświadczonym notarialnie), by najemca tam zamieszkał.
Umowa najmu okazjonalnego musi być zgłoszona do urzędu skarbowego. W przeciwnym razie właściciel lokalu straci specjalne uprawnienia wynikające z umowy najmu okazjonalnego, a ewentualna eksmisja będzie przeprowadzona według zwykłej procedury.
Dowiedz się więcej:
-
Czym jest najem instytucjonalny?
-
Jak kupić nieruchomość z licytacji komorniczej?
-
Jak przeprowadzić eksmisję lokatora z wynajmowanego mieszkania?
-
Jak sobie poradzić z nieuczciwym lokatorem?
