Rynek kredytowy w Polsce przechodzi ostatnio spore wstrząsy. Nowe regulacje dotyczące wyliczania zdolności kredytowej czy podwyżki stóp procentowych nie pozostały bez wpływu na sytuację pożyczającego. Najnowszy raport BIK zbiera i porządkuje dane dotyczące sprzedaży różnych produktów kredytowych. Do jakich wniosków prowadzi ta analiza?

Aby dobrze zrozumieć informacje podane przez BIK, trzeba mieć świadomość istnienia dwóch ważnych czynników, które mają na nie wpływ.

Po pierwsze, takie produkty jak pożyczki na cele konsumpcyjne czy karty kredytowe procesowane są szybko. Zazwyczaj nie trwa to dłużej niż miesiąc, co oznacza, że kwietniowa akcja kredytowa tych produktów dotyczy wniosków złożonych w kwietniu. Zupełnie inaczej jest z hipotekami. Od złożenia wniosku do uzyskania kredytu mieszkaniowego mogą nas dzielić nawet 2 miesiące. Wnioski o hipotekę złożone w marcu mogą więc zaowocować sprzedażą kredytu w maju.

Po drugie, dane dotyczące problemów ze spłatą kredytów notowane są przez Indeksy Jakości dopiero po 90 dniach. Nie dają nam więc pełnego obrazu, który obejmowałby już pierwsze niespłacone raty.

Rośnie popularność niewielkich kredytów

Mimo ciągłych wzrostów stóp procentowych nie wszystkie produkty bankowe cieszą się dziś mniejszą popularnością. W maju 2022, w porównaniu do tego samego okresu 2021 roku, banki sprzedały o ponad 20% więcej kredytów gotówkowych. Analogicznie wzrosła też liczba przyznanych kart kredytowych. W maju zeszłego roku aktywowano ich o 14,5% mniej. Informacje o wzrostach sprzedaży kredytów gotówkowych nie dotyczą ich wysokości. Wręcz przeciwnie, w okresie od stycznia do maja największym zainteresowaniem cieszyły się pożyczki bankowe o wartości do 5 tysięcy złotych. Popularność kredytów na większe kwoty spadła.

Co ciekawe, banki i SKOK-i odnotowały spadki wartości wszystkich najpopularniejszych produktów kredytowych. Najbardziej obniżyła się średnia wartość hipoteki. Ta sama zdolność kredytowa daje nam szansę na kredyt niższy nawet o 40% w skali roku. Limity na naszych kartach kredytowych zmniejszyły się o nieco ponad 16%, a wysokość kredytów ratalnych o niemal 4%.

Kredyty w liczbach

Dane dotyczące kredytów ratalnych wskazują na spadki ilościowe w maju rok do roku o prawie 5%. W tej samej perspektywie spadła też ich wartość o 3,9% W okresie od stycznia do maja można jednak zauważyć wzrost zainteresowania kredytami ratalnymi o niskich kwotach.

Główny analityk BIK, prof. Waldemar Rogowski podkreśla:

W przeciwieństwie do kredytów gotówkowych, dynamiki sprzedaży kredytów ratalnych w pierwszych pięciu miesiącach br. w porównaniu do stycznia-maja 2021 r. mają dodatnie dynamiki wartości udzielonych kredytów w prawie wszystkich przedziałach kwotowych. Najwyższe dynamiki dotyczą kredytów ratalnych do 1 tys. zł. (+44,4%).

Zestawienie BIK jasno pokazuje, że ujemną dynamikę wykazują obecnie tylko kredyty ratalne na kwoty powyżej 10 tysięcy złotych.

A jak wyglądają analizy dotyczące spłacania tego typu zobowiązań? Wspomniane już Indeksy Jakości pokazują, że ryzyko związane ze spłatą pożyczek ratalnych i gotówkowych wciąż jest niskie. Rogalski zaznacza:

W porównaniu do maja 2021 r. wartość Indeksu Jakości kredytów gotówkowych polepszyła się (spadła) o 0,72 pkt proc. Jednak w porównaniu do wartości Indeksu miesiąc, kwartał i pół roku temu, mamy jego pogorszenie (wzrosty), co wskazuje na lekki wzrost ryzyka tych kredytów. Na uwagę zasługuje również nadal bardzo niski odczyt Indeksu dla kredytów ratalnych.

Mimo to w szerszej perspektywie obejmującej miesiąc, kwartał i pół roku wartość Indeksów Jakości zauważalnie spada, co można łatwo powiązać z rosnącymi kosztami kredytów. Na wzrost ryzyka związanego z niezapłaconym zobowiązaniem wpływa zarówno sytuacja globalna, jak i polityka finansowa rządu.

Maj tego roku był wyjątkowo trudny dla osób spłacających lub starających się o hipoteki. Specjalista BIK mówi wprost:

Dla kredytów mieszkaniowych maj był bardzo zły. A w ujęciu liczbowym nawet katastrofalny, bowiem w maju banki udzieliły tylko 13 642 kredytów. Jest to najmniej od lutego 2015 r. czyli od 87 miesięcy. W ujęciu wartościowym banki udzieliły w maju kredytów mieszkaniowych na wartość 4,727 mld zł. Jest to najmniej od sierpnia 2020 r.

Wzrost Indeksu Jakości portfela kredytów mieszkaniowych wyniósł 0,04 punkty procentowe w skali roku. Świadczy to o początkach problemów ze spłatą coraz droższych hipotek. Sytuacje te obecnie poprawić może tylko zdecydowanie działanie rządu takie jak zapowiadane wakacje kredytowe.

W obliczu rosnącej inflacji tylko programy pomocowe mogą uratować wielu Polaków przed problemami z płynnością finansową. Dobitnie świadczą o nich również spadki w sektorze kart kredytowych. Indeks Jakości dla tego typu produktów z natury jest wysoki, a obecnie wynosi aż 3,41%. Jego majowy wzrost w skali roku wyniósł niemal jeden punkt procentowy.

W maju 2022 bank sprzedały niemal 44 tysiące kart kredytowych, ich łączne limity to kwota 344 milionów złotych. Choć wartości te są imponujące, w porównaniu z zeszłym rokiem zauważamy spadek zainteresowania kartami na poziomie niemal 30%. Ich wartość w tym samym ujęciu zmniejszyła się o 16,3%.

Trend ten jest stały. Pierwsze pięć miesięcy 2022 to ujemne dynamiki w sprzedaży kart kredytowych. Zainteresowanie nimi spadło o 34 punkty procentowe w porównaniu do zeszłego roku. Spadki pokazują też dane dotyczące sprzedaży kredytów hipotecznych. Od stycznia do maja sprzedano ich o prawie 28% mniej niż w tym samym okresie zeszłego roku.

Chcesz poznać swoją bezpieczną zdolność kredytową?

Skorzystaj z >> kalkulatora kredytowego online <<.

Niniejsze opracowanie ma jedynie charakter informacyjny. Jego treść nie stanowi porady prawnej, podatkowej, finansowej czy z zakresu obrotu nieruchomościami. W celu uzyskania profesjonalnego wsparcia, skonsultuj się ze specjalistą: https://www.nieruchomosci-online.pl/agenci.html

Michalina Janyszek - Specjalistka od nieruchomości z mocno humanistycznym zacięciem. Jako polonistka z wykształcenia, a z powołania poetka oraz tłumaczka, doskonale operuje słowem, co wykorzystuje do popularyzowania branżowej wiedzy.