Strefy zamieszkania powinny być bezpieczne nie tylko dla zamieszkujących je osób, ale także dla wszystkich poruszających się po nich pieszych i kierowców. Nie zawsze jednak bezpieczeństwo to jest zagwarantowane przez projekt organizacji ruchu, czasem zadbać o nie muszą sami mieszkańcy.

Strefy takie wyznaczane są najczęściej na dużych osiedlach lub w dzielnicach domów jednorodzinnych. W miejscach tych piesi zyskują specjalne przywileje, a kierowcy muszą podporządkować się restrykcyjnym przepisom. Tutaj piesi mają bezwzględne pierwszeństwo, a wszystko to w imię zwiększonego bezpieczeństwa.

Przepisy obowiązujące w strefie zamieszkania

Definicji strefy zamieszkania należy szukać w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym. Zgodnie z nią za strefę taką uważa się obszar obejmujący drogi publiczne lub inne drogi, gdzie obowiązują szczególne zasady ruchu drogowego, a wjazdy i wyjazdy są oznaczone specjalnymi znakami drogowymi. Wjazd do niej oznaczony jest znakiem D-40, który przedstawia dom, pojazd i dwie białe postacie grające w piłkę. Wyjazd ze strefy oznaczony jest natomiast znakiem D-41, będący przekreślonym na czerwono znakiem D-40. Widząc te znaki kierowcy powinni zachować szczególną ostrożność.

Ustanowienie takiej strefy ma na celu umożliwienie pieszym swobodne i bezpieczne przemieszczanie się po niej, nie tylko po chodniku, ale i po całej szerokości drogi. Nawet na drodze to pieszy ma tu pierwszeństwo przed pojazdem. Kierowcy natomiast muszą w takich miejscach wykazać się zwiększoną czujnością i przestrzegać zaostrzonych przepisów. Pojazdy nie mogą bowiem poruszać się z prędkością większą niż 20 km/h, co umożliwia kierowcom szybką reakcję, gdy na drodze znajdzie się pieszy.

W strefie takiej wszystkie skrzyżowania są równorzędne, co oznacza, że obowiązuje na nich zasada „prawej ręki”. Wówczas należy ustąpić pierwszeństwa pojazdowi znajdującemu się po naszej prawej stronie. Postój natomiast może się odbywać wyłącznie w przeznaczonych do tego miejscach. Takie rozwiązanie pozwala również uporządkować przestrzeń, a także zapobiegać dobrowolności co do wyboru miejsc parkingowych, a te znając kreatywność niektórych kierowców potrafią być naprawdę zaskakujące – nie rzadko niebezpieczne, albo zwyczajnie przeszkadzające innym użytkownikom strefy. Można tu spotkać także progi zwalniające, a ich występowanie nie musi być dodatkowo oznaczone. Wyjeżdżając ze strefy zamieszkania należy pamiętać, że trzeba ustąpić pierwszeństwa wszystkim uczestnikom ruchu już poruszającym się po drodze. Dlatego tak ważne jest zwracanie uwagi na znaki D-40 oraz D-41.

Projekt organizacji ruchu w strefie zamieszkania

W strefie takiej ruch może się odbywać na podstawie projektu organizacji ruchu. Jest on tworzony, gdy rozpoczyna się budowa nowych dróg, obiektów znajdujących się przy już istniejących drogach lub kiedy konieczna jest reorganizacja ruchu. Projekt taki musi spełnić szereg wymogów określonych w przepisach. Brak projektu oznacza, że w praktyce przepisy wynikające z wyznaczenia strefy zamieszkania są nieegzekwowalne - nawet jeśli ktoś otrzyma mandat, np. za złe parkowanie, będzie mógł go podważyć w sądzie.

Jest to dokumentacja techniczna, zawierająca rozwiązania w zakresie np. geometrii drogi, oznakowania pionowego i poziomego, sygnalizacji świetlnej. Aby organizacja ruchu w określonym kształcie została przyjęta, należy złożyć projekt organizacji ruchu do właściwego organu. A ten zależy od tego, kto jest właścicielem i zarządcą drogi.

Projekt organizacji ruchu strefy zamieszkania powinien zawierać m. in.:

• plan orientacyjny w skali od 1:10 000 do 1:25 000 z zaznaczeniem drogi lub dróg, których projekt dotyczy,
• plan sytuacyjny w skali 1:500 lub 1:1000 zawierający lokalizacje istniejących, projektowanych oraz usuwanych znaków drogowych, urządzeń sygnalizacyjnych,
• zasady dokonywania zmian oraz sposób ich rejestracji - w przypadku projektu zawierającego znaki - - opis techniczny zawierający charakterystykę drogi i ruchu na drodze,
• przewidywany termin wprowadzenia nowej stałej organizacji ruchu.

Projekt musi zostać zaopiniowany przez organ zarządzający ruchem. Organ właściwy do jego rozpatrzenia może natomiast projekt przyjąć lub odrzucić, ewentualnie wezwać do usunięcia braków.

Projekt organizacji ruchu na drogach wewnętrznych

Nie zawsze jednak taki projekt obowiązuje dla strefy zamieszkania, a czasem już istniejący wymaga poprawy. Jako że strefy takie wyznaczane są w pobliżu budynków mieszkalnych, drogi je okalające to najczęściej drogi wewnętrzne, które znajdują się w zarządzaniu spółdzielni lub wspólnoty. I to one jako podmiot zarządzający są odpowiedzialne za organizację ruchu. Mają to prawo zrobić również mieszkańcy, którzy powinni złożyć w spółdzielni stosowny wniosek, albo przedłożyć gotowy projekt. Spółdzielnia jako zarządca drogi wewnętrznej musi taki projekt rozpatrzyć, ewentualnie na wniosek mieszkańców zlecić jego przygotowanie. Po jego zatwierdzeniu do obowiązków tego podmiotu należy również prowadzenie kontroli prawidłowości zastosowania i funkcjonowania znaków drogowych. Spółdzielnia może także zwrócić się do organu sprawującego nadzór nad zarządzaniem ruchem z wnioskiem o dokonanie oceny organizacji ruchu w zakresie zgodności z obowiązującymi przepisami i bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Niniejsze opracowanie ma jedynie charakter informacyjny. Jego treść nie stanowi porady prawnej, podatkowej, finansowej czy z zakresu obrotu nieruchomościami. W celu uzyskania profesjonalnego wsparcia, skonsultuj się ze specjalistą: https://www.nieruchomosci-online.pl/agenci.html

Magdalena Mróz-Jurgielewicz - Specjalistka z zakresu prawa (ukończone studia na kierunku prawo i administracja, doświadczenie zawodowe w kancelarii radców prawnych). Swoją wiedzę wykorzystuje w pracy w Zespole Windykacji Procesowej jednego z największych banków, gdzie zajmuje się zagadnieniami z zakresu prawa i postępowania cywilnego. Interesuje się rynkiem nieruchomości i kwestiami związanymi z szeroko pojętym prawem nieruchomości.