Jakie są perspektywy dla rynku nieruchomości — szczególnie rynku pierwotnego w kontekście zamrożenia akcji kredytowej? Wspólnie z ekspertami zastanawiamy się, czy to jest dobry moment na zakup od dewelopera. Czy warto wstrzymywać się z decyzją i czy jest na co czekać? Obejrzyj nagranie z debaty.

W drugiej części konferencji online pt. “Nastroje na rynku nieruchomości. Analizy i prognozy na 2023" zorganizowanej przez portal Nieruchomosci-online.pl w dniu 3 listopada 2022 r. wzięli udział dr Jacek Furga, ekspert rynku kredytowego, prezes Centrum Amron przy Związku Banków Polskich, Grzegorz Kiełpsz, prezes Polskiego Związku Firm Deweloperskich oraz przewodniczący Rady Nadzorczej Dom Development oraz Alicja Palińska z działu analiz Nieruchomosci-online.pl. Rozmowę poprowadził Patrycjusz Wyżga, dziennikarz WP.pl.

Obejrzyj nagranie z debaty – panel 2

Jakie są konsekwencje spadków na rynku kredytowym?

W ocenie Jacka Furgi, prezesa Centrum Prawa Bankowego i Informacji przy Związku Banków Polskich do końca roku zostanie przyznanych ok. 110 tys. kredytów, czyli najniżej od 2004 roku: — Z danych Centrum AMRON za wrzesień 2022 r. wynika, że mamy czterokrotny spadek liczby udzielanych kredytów miesiąc do miesiąca. We wrześniu mieliśmy 6,2 tys. kredytów. To już nie jest poziom organiczny, o którym rozmawialiśmy po kryzysie subprime, kiedy przez kilka lat rynek się uspokajał, ale co roku udawało się udzielać 160-170 tys. kredytów na poziomie około 45-50 mld zł. Dzisiaj nie mam wątpliwości: liczba kredytów do końca roku nie przekroczy 110 tys. sztuk. Czegoś takiego nie było mniej więcej od wejścia Polski do Unii Europejskiej.

Chciałbym użyć słowa „zamrożenie” rynku kredytowego i wierzyć, że później dojdzie do ocieplenia — komentuje ekonomista Jacek Furga.

Deweloperzy próbują teraz dopasować swoje projekty do tych osób, które mają ograniczone możliwości finansowania zakupu nieruchomości oraz do tych, które chcą uciec z gotówką przed inflacją.

— Znajdujemy w bankach ziemi projekty, które mogą być najtańsze. Odchodzimy od centrów, szukamy projektów na obrzeżach, chociaż staramy się, aby były one dobrze skomunikowane, otoczone dobrą infrastrukturą społeczną, kulturową, edukacyjną. Kiedy już mamy lokalizację, staramy się znaleźć takie rozwiązania projektowe i technologiczne, które będą minimalizowały koszty budowy, bo te nadal rosną. To duży problem dla deweloperów, ponieważ duża część z nich buduje w systemie generalnego wykonawstwa, a wykonawcy mówią: „Nie możemy zagwarantować wam ceny na cały projekt” — mówi Grzegorz Kiełpsz, przewodniczący Rady Nadzorczej Dom Development.

Debata online pt. "Nastroje na rynku nieruchomości". Na zdjęciu: Grzegorz Kiłepsz, prezes Dom Development, Jacek Furga, prezes Centrum AMRON przy Związku Banków Polskich, Alicja Palińska z działu analiz Nieruchomosci-online.pl oraz Patrycjusz Wyżga, dziennikarz WP.pl

— Myślę, że będą do kupienia mieszkania w małych projektach, ponieważ takie będą musiały być przygotowywane przy niewiadomej przyszłości, jeśli chodzi o popyt i możliwości nabycia. Pracujemy już nad tego typu rozwiązaniami lub nad większymi projektami, ale z możliwością etapowania. W związku z czym wąska oferta będzie dosyć długo. Coś będziemy sprzedawali, ale wybór wcale nie będzie duży za kilka lat — dodaje prezes Polskiego Związku Firm Deweloperskich.

Paneliści konferencji poruszyli również temat wpływu spadku akcji kredytowej na ogólną sytuację gospodarczą.

— To nie jest kwestia tego, że bank nie zarobi. Były badania, że jedno miejsce w budownictwie to dodatkowe trzy miejsca pracy w sektorach, które to mieszkalnictwo wspierają. To chociażby artykuły gospodarstwa domowego czy cała infrastruktura, która tworzy się wokół mieszkań — przypomina dr Jacek Furga.

— Zmniejszenie akcji kredytowej powoduje zmniejszenie aktywności budowlanej. To reakcja łańcuchowa. Już w tej chwili dwóch czołowych producentów okien wprowadza 4-dniowy tydzień pracy. Niektórzy producenci płytek ceramicznych ograniczają zatrudnienie. To już się dzieje — zauważa Grzegorz Kiełpsz.

Debata online pt. "Nastroje na rynku nieruchomości". Na zdjęciu: Grzegorz Kiłepsz, prezes Dom Development, Jacek Furga, prezes Centrum AMRON przy Związku Banków Polskich.

Czy to dobry moment na zaciągnięcie kredytu?

Podwyżki stóp procentowych przynajmniej na pewien czas odcięły wielu Polaków od kredytów mieszkaniowych. Pozostaje jednak grupa osób, którzy mają zdolność, ale wahają się w tej atmosferze niepewności.

— Pytanie, jaką mamy alternatywę. Czy wynajmiemy w Warszawie mieszkanie za 3 tys. miesięcznie? Jeżeli mam potrzeby mieszkaniowe, to dlaczego mam płacić komuś 3 tys. zł, a nie płacić takiej raty i z miesiąca na miesiąc być coraz bardziej właścicielem kredytowanego mieszkania? Chociaż oczywiście zawsze jest to kwestia zdolności. Jestem urodzonym optymistą, więc zakładam, że obecny poziom oprocentowania nie jest na 25 lat, tylko na lat kilka. Zakładam, że w najgorszym wypadku inflacja zacznie spadać za 4-5 lat, a w optymistycznej wersji za 3 lata. Kolejny argument: jeżeli dziś mówimy, że kupujący nieruchomości za gotówkę uciekają przed inflacją, to wzięcie kredytu też jest ucieczką przed inflacją, ale już z tym argumentem, że mieszkam na swoim — komentuje dr Jacek Furga.

Utrzymuje się poziom kredytów zaciąganych na około 500 tys. zł, tylko że z każdym rokiem za te 500 tys. zł będziemy kupowali mniejsze mieszkanie — mówi Grzegorz Kiełpsz, prezes PZFD.

Debata online pt. "Nastroje na rynku nieruchomości". Na zdjęciu: Grzegorz Kiłepsz, prezes Dom Development, Jacek Furga, prezes Centrum AMRON przy Związku Banków Polskich, Alicja Palińska z działu analiz Nieruchomosci-online.pl oraz Patrycjusz Wyżga, dziennikarz WP.pl

Czy obecnie jest większa szansa na okazje cenowe u deweloperów?

Przedstawiciel środowiska deweloperskiego przyznał, że spadek sprzedaży już skłania niektóre firmy do promocji.

— Jeżeli rynek się odwraca, można liczyć na okazje i takie się pojawiają. Chociaż one są pewnie punktowe, akcyjne, na zasadzie 30-40 mieszkań w specjalnej cenie, ale tylko do końca miesiąca. Oczywiście nie zachęcam, aby kupować tylko według tego kryterium, bo mieszkanie kupuje się jednak na lata. Moim zdaniem, podstawowymi kryteriami przy zakupie mieszkania powinny być: lokalizacja, rozkład mieszkania oraz to, czy spełnia ono nasze potrzeby — mówi prezes PZFD.

— Deweloperzy mają w tej chwili przede wszystkim projekty rozpoczęte kilka lat temu. Tutaj sprzedaż jest bardzo dobra: to, co mamy oddać do końca roku, sprzedaliśmy w ponad 90 proc., to co do końca przyszłego roku, w 80 proc. Wyniki deweloperów przez najbliższe dwa lata są więc moim zdaniem bezpieczne. Pytanie, co będzie później — podsumowuje Grzegorz Kiełpsz.

Obejrzyj nagranie z całej rozmowy

Zespół Nieruchomosci-online.pl - Nieruchomosci-online.pl to portal z największą liczbą ogłoszeń nieruchomości w Polsce. Udostępnia poszukującym około 300 tys. ofert od biur nieruchomości, deweloperów i osób prywatnych. Odwiedzany jest przez ponad 4 mln użytkowników miesięcznie.