Ocieplenie domu i wymiana przestarzałych urządzeń grzewczych to niemały wydatek, jednak nie wszystkie koszty trzeba ponosić z własnej kieszeni. Inwestorzy mogą liczyć zarówno na dofinansowanie, jak i na ulgi podatkowe.

Termomodernizacją budynku nazywa się działania, które mają na celu zmniejszenie zapotrzebowania i zużycia energii cieplnej. Działania te mogą polegać na zmianach w systemach ogrzewania i wentylacji, a także zmianach w strukturze budynku, czy instalacjach doprowadzających ciepłą wodę. Przedsięwzięcia termomodernizacyjne określone zostały w ustawie z dnia 21 listopada 2008 roku o wspieraniu termomodernizacji i remontów. Zgodnie z nią do przedsięwzięć termomodernizacyjnych należy:

• ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną do ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania budynków mieszkalnych;
• ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, jeżeli budynki mieszkalne, do których dostarczana jest energia z tych sieci, spełniają wymagania w zakresie jej oszczędności, określone w przepisach prawa budowlanego, lub zostały podjęte działania mające na celu zmniejszenie zużycia energii dostarczanej do tych budynków;
• wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, w wyniku czego następuje zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do budynków mieszkalnych;
• całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne.

Do najczęściej przeprowadzanych przedsięwzięć termo modernizacyjnych należą:

• docieplanie ścian zewnętrznych i stropów,
• wymiana okien,
• wymiana lub modernizacja systemów grzewczych.

Zwiększenie termoizolacyjności budynku to nie tylko lepszy komfort cieplny i poprawa warunków wewnątrz budynku, ale to przede wszystkim zmniejszenie zużycia energii, a tym samym kosztów eksploatacji. Większa energooszczędność przyczynia się również do zmniejszenia ilości emitowanych przez budynek zanieczyszczeń, czyli do walki ze smogiem, który jest szczególnie uciążliwy w okresie jesienno-zimowym.

Powyższe prace termomodernizacyjne nie należą do tanich, jednak rząd oraz samorządy przygotowały rozwiązania, które pozwolą te koszty zmniejszyć. Z rządowych środków można skorzystać w ramach programu „Czyste powietrze”. Program ruszył w 2018 roku i przewiduje dopłaty do ocieplenia oraz termomodernizacji domu jednorodzinnego w latach 2018-2029.

Z dofinansowania skorzystać mogą osoby, których roczny dochód nie przekracza 100 tys. zł. Dla nich przeznaczona jest tzw. Pierwsza Część Programu. Informację o dochodach przekazuje się w formie oświadczenia, jednak jego prawdziwość może zostać skontrolowana podczas realizacji przedsięwzięcia. Z tego powodu dochody potwierdzające dochód (zeznanie podatkowe) należy przechowywać przez 5 lat od zakończenia przedsięwzięcia.

O dofinansowanie ubiegać się mogą właściciele i współwłaściciele domów jednorodzinnych, a także właściciele lokali mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą, wydzielone w budynkach jednorodzinnych. Jeżeli dom jest własnością małżonków pozostających we wspólności majątkowej, wówczas ich łącznych dochód jest dzielony na 2 i nie może przekroczyć 100 tys. zł na osobę. Inwestorzy mogą skorzystać z dofinansowania lub pożyczki, czyli dotacji z przeznaczeniem na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego. Mają do wyboru następujące opcje:

Opcja 1 obejmuje między innymi demontaż źródła ciepła na paliwo stałe oraz zakup i montaż pompy ciepła typu powietrze-woda albo gruntowej pompy ciepła do celów ogrzewania lub ogrzewania i cwu.

Dodatkowo mogą być wykonane:

• demontaż oraz zakup i montaż nowej instalacji centralnego ogrzewania lub cwu,
• zakup i montaż mikroinstalacji fotowoltaicznej,
• zakup i montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,zakup i montaż (oraz demontaż) ocieplenia przegród budowlanych, okien, drzwi zewnętrznych, drzwi/bram garażowych,
• dokumentacja dotycząca powyższego zakresu: audyt energetyczny, dokumentacja projektowa, ekspertyzy.

Kwota maksymalnej dotacji: od 25 000 zł do 30 000 zł.

Opcja 2 – demontaż nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe oraz zakup i montaż innego źródła ciepła niż wymienione w opcji 1 do celów ogrzewania lub ogrzewania i cwu albo zakup i montaż kotłowni gazowej.

Dodatkowo mogą być wykonane:

• demontaż oraz zakup i montaż nowej instalacji centralnego ogrzewania lub cwu (w tym kolektorów słonecznych, pompy ciepła wyłącznie do cwu),
• zakup i montaż mikroinstalacji fotowoltaicznej,
• zakup i montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
• zakup i montaż (i demontaż) ocieplenia przegród budowlanych, okien, drzwi zewnętrznych, drzwi/bram garażowych,
• dokumentacja dotycząca powyższego zakresu: audyt energetyczny , dokumentacja projektowa, ekspertyzy.

Kwota maksymalnej dotacji: od 20 000 zł do 25 000 zł.

Opcja 3 – bez wymiany źródła ciepła na paliwo stałe na nowe źródło ciepła, ale:

• zakup i montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
• zakup i montaż ocieplenia przegród budowlanych, okien, drzwi zewnętrznych, drzwi/bram garażowych (zawiera również demontaż),
• wykonanie dokumentacji dotyczącej powyższego zakresu: audytu energetycznego (pod warunkiem wykonania ocieplenia przegród budowlanych), dokumentacji projektowej, ekspertyz.

Kwota maksymalnej dotacji – 10 000 zł.

Część druga programu przeznaczona jest dla beneficjentów uprawnionych do podwyższonego poziomu dofinansowania, których przeciętny miesięczny dochód na jednego członka ich gospodarstwa domowego nie przekracza kwoty 1400 zł w gospodarstwie wieloosobowym lub 1960 zł w gospodarstwie jednoosobowym. Nabór zostanie ogłoszony w późniejszym terminie.

Inną możliwością jest skorzystanie z ulgi termomodernizacyjnej, w ramach której od podatku odliczyć można nawet 53 tys. zł.

Do przedsięwzięć termomodernizacyjnych spełniających warunki do zastosowania ulgi zaliczyć można m.in.:

• montaż kolektora słonecznego,
• montaż instalacji fotowoltaicznej,
• montaż kotła olejowego kondensacyjnego,
• wymiana stolarki zewnętrznej np. okna i drzwi,
• instalacja pompy ciepła,
• koszty materiałów budowlanych poniesionych na ocieplenie budynku,
• koszty zakupu kotła gazowego.

Powyższe wydatki trzeba udokumentować fakturami. Z ulgi termomodernizacyjnej mogą skorzystać – pod pewnymi warunkami – podatnicy podatku PIT opłacający podatek według skali podatkowej (zarówno według stawki 18, jak i 32%), 19% stawki podatku liniowego oraz opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, będący właścicielami lub współwłaścicielami jednorodzinnych budynków mieszkalnych, ponoszący wydatki na realizację przedsięwzięć termo modernizacyjnych.

Dofinansowanie do prac termodernizacyjnych oferują również niektóre samorządy, szczególnie te, w których problem smogu jest największy.

Magdalena Mróz-Jurgielewicz - Specjalistka z zakresu prawa (ukończone studia na kierunku prawo i administracja, doświadczenie zawodowe w kancelarii radców prawnych). Swoją wiedzę wykorzystuje w pracy w Zespole Windykacji Procesowej jednego z największych banków, gdzie zajmuje się zagadnieniami z zakresu prawa i postępowania cywilnego. Interesuje się rynkiem nieruchomości i kwestiami związanymi z szeroko pojętym prawem nieruchomości.